Een schilderij leeft meer als…

Een schilderij gaat meer voor je leven als je er meer van weet, daarom post ik vandaag over het Franeker schilderij.

Mijn ontwerp (op de foto in de fase van de onderschildering) is gebaseerd op een combinatie van twee van Vermeers werken, die ik heb uitgekozen: de astronoom, een werk uit 1668 en de later geschilderde tegenhanger, de geograaf. Het zijn de enige schilderijen van Vermeer waar een alleenstaande man op staat. Maar in mijn schilderij staat een vrouw model. Wetenschap is in die tijd een hot item, maar vrouwen in de wetenschap zijn beslist in de minderheid.

Als ruimte kies ik voor een kamer in het planetarium, de ideale connectie met de astronoom van Vermeer en met Gré van der Valk. Haar vader was de laatste bewoner van dat monumentale pand in Franeker. Adrie Warmenhoven, directeur/conservator Koninklijk Eise Eisinga Planetarium, wil graag meewerken aan ons art- en mienskip project “Fr11slân door de ogen van Vermeer’. Ik mag foto’s in die kamer maken en alle aanwezige voorwerpen zo arrangeren, dat ze passen in mijn Vermeer setting: een tafel met kleed, een raam aan de linkerkant, dat voor een prachtige lichtinval zorgt en de donkere repoussoir. Bij mij is dat een haard, bij Vermeer is het vaak een gordijn. In beide gevallen geven ze diepte aan het schilderij. Verder zie je het kistje, de kast in de achtergrond, de tegelvloer, de doordacht geplaatste spiegel, waardoor je ook een deel van het planetarium plafond ziet en het staande model met één hand op de hemelglobe en één hand steunend op de tafel.

In de kast zie je foto’s staan en op de voorgrond liggen brieven. Later vertel ik je nog wel van wie en waarom. Een geheim dat 75 jaar lang bewaard is.

Onderschildering schilderij van Franeker - Gabriëlle Westra

In skilderij giet mear foar dy libjen ast der mear fan witst, dêrom skriuw ik hjoed oer it Frjentsjerter skilderij. Myn ûntwerp (op de foto yn de ûnderferve-faze) is basearre op in kombinaasje fan twa wurken fan Vermeer, dy't ik selektearre haw: de astronoom, in wurk út 1668 en syn letter skildere tsjinhinger, de geograaf. It binne de iennichste skilderijen fan Vermeer dy't ien man sjen litte. Mar yn myn skilderij is in frou it model. Wittenskip is in hyt ûnderwerp yn dy tiid, mar froulju yn' e wittenskip binne beslist yn 'e minderheid.

As romte kies ik in keamer yn it planetarium, de ideale ferbining mei de astronoom fan Vermeer en mei Gré van der Valk. Har heit wie de lêste bewenner fan dat monumintale gebou yn Frjentsjer. Adrie Warmenhoven, direkteur/kurator Royal Eise Eisinga Planetarium, wol graach meidwaan oan ús keunst- en mienskipsprojekt 'Fr11slân troch de eagen fan Vermeer'. Ik mei yn dy keamer foto's meitsje en alle oanwêzige objekten sa delsette dat se yn myn Vermeer-dekor passe: in tafel mei in doek, in rút links dat foar in moaie ynfal fan ljocht soarget en de tsjustere repoussoir. Foar my is it in kachel, foar Vermeer is it faaks in gerdyn. Yn beide gefallen jouwe se djipte oan it skilderij. Do kinst ek de doaze sjen, de kast op 'e eftergrûn, de tegelflier, de trochtocht pleatste spegel, wêrmei'st ek in diel fan it planetariumplafond sjochst en it steande model mei ien hân op 'e himelglobe en ien hân rêstend op 'e tafel. Do kinst foto's sjen yn 'e kast en brieven op' e foargrûn. Wa en wêrom sil ik dy letter fertelle. In geheim 75 jier lang bewarre.